LeRoy Edwin Froom, "The Prophetic Faith of Our Fathers" Washington, D.C., (Review and Herald Publishing Co., 1948), tom II s. 124.

Stosowanie do tego proroctwa zasady "dzień za rok" jest niewłaściwe, ponieważ nie wspomina się tam o dniach, lecz o tygodniach. Dla Żyda hebrajskie słowo "tydzień"- szawua, nie zawsze odnosiło się do okresu siedmiu dni. Szawua dosłownie znaczy "siedem". Żydzi mieli również siedem lub szawua lat (Księga Kapłańska 25:3,4,8,9). Kiedy chodziło o "tygodnie lat" zwykle dodawano słowo "lat", lecz nie zawsze. " W pozabiblijnej hebrajszczyźnie znaczenie "tygodni" w sensie "tygodni lat" pojawia się setki razy w "Księdze Jubileuszów" (ok. 150 rok p.n.e.) , w Misznie i Talmudzie. (Zobacz G.F. Hasel, "The Seventy Weeks of Daniel 9:24-27", (Washington, D.C.: Biblical Research Institute, 1976). Kiedy chodziło o "tygodnie dni" często dodawano słowo "dni", tak jak w innym miejscu proroctwa Daniela, gdzie znajdujemy termin szawua. (Dan. 10:2,3). Księga Daniela 9:24 po prostu stwierdza, że "siedemdziesiąt tygodni ustalono" i z kontekstu jasno wynika, że chodzi tu o "siedemdziesiąt tygodni lat". Zobacz "Aid to Bible Understanding" (Brooklyn, Nowy Jork: Watchtower Bible and Tract Society, 1971), s. 1473 i rozdział III "Kwestii czasów pogan", przypis 256 .

Froom. Tom II, s. 195,196

Ibid. s. 196

Charles Maitland, "The Apostles' School of Prophetic Interpretation (Londyn, 1849) ss. 37, 38.

E.B Elliott, "Horae Apocalipticae", wyd. 3 (Londyn 1947), tom III, s. 253.

Ibid. ss. 233-240

Ibid. s. 240. Dr LeRoy Edwin Froom, który był współczesnym obrońcą teorii dzień za rok, doszedł później do podobnego wniosku w swym obszernym dziele "The Prophetic Faith of Our Fathers". W Tomie I na s. 700 stwierdza: "W okresie minionych trzynastu stuleci tych siedemdziesiąt tygodni powszechnie postrzegano jako tygodnie lat. W ciągu pierwszego tysiąclecia ery chrześcijańskiej pisarze chrześcijańscy nie stosowali tej zasady w poszerzonym zakresie, wyjąwszy jedno czy dwa ujęcia 'dziesięciu dni' z Obj. 2:10 jako dziesięciu lat prześladowań oraz trzech i pół dnia z Obj. 11 jako trzech i pół roku. Lecz teraz Joachim po raz pierwszy stosuje zasadę dzień za rok do proroctwa o 1260 dniach."

Froom, tom I, s. 716

Ibid. ss. 717, 723, 727. Ta informacja oparta jest na dziele "De Seminibus Scripturarum", fol. 13 v, kol.2 (według Frooma), które zostało napisane w roku 1205 n.e. Rękopis ten jest znany jako Vat. Latin 3813.

Tractatus, cz. 2, rok 1300 n.e. Zobacz też Heinrich Finke, "Aus den Tagen Bonifaz VIII" (Munster 1902)str. CXVIII-CLI,CXLII oraz Froom, tom I, s. 756.

"Registrum" przetłumaczone w dziele Johna Foxe'a pt."Acts and Monuments", wyd 9. (Londyn, 1684), tom I, s. 547. Zobacz też Froom, tom II, s. 80.

Froom, tom II, s. 80.

John Napier, "A Plaine Discovery of the Whole Revelation of Saint John", (1593), ss. 64,65. Froom, tom II s. 458.

Artykuł Bella zatytułowany "Downfall of Antichrist" napisany 24 lipca 1795 r.

Ibid., s. 57. Froom, tom II, s. 742.

Dodatkowe uwagi na temat tej przepowiedni znajdziesz w rozdziale III.

Drugiego Adwentu oczekiwano podczas żydowskiego roku 1843/1844, licząc od wiosny do wiosny. Utrzymywano, że komentatorzy ze Stanów Zjednoczonych zupełnie niezależnie obliczyli datę zakończenia 2300 lat na rok 1843. Chociaż może to być prawdą, to nie można tego udowodnić i co ciekawe, londyński "Christian Observer" czasopismo wydawane od roku 1802, które często poruszało temat proroctw, miało również swe wydanie amerykańskie w Bostonie, które powtarzało bez wyjątku każdy artykuł za edycją brytyjską. Tak więc wiele osób w Stanach Zjednoczonych już w roku 1810 mogło przeczytać artykuł Browna na temat 2300 lat. Wkrótce potem data 1843 zaczęła pojawiać się w amerykańskich komentarzach dotyczących proroctw.

Być może niektórzy mogliby sprzeciwić się temu twierdzeniu z powodu tabeli na stronach 404 i 405 w "The Prophetic Faith of Our Fathers", tom IV. To prawda, że tabela ta zdaje się wskazywać na Jamesa Hatleya Frere jako na tego, który jako pierwszy napisał coś na temat 2520 lat już w 1813 roku. Jednakże ta część tablicy znajdująca się zupełnie po prawej na stronie 405 pod tytułem "Dating of other time periods", nie ma bliższego związku z kolumną "Publication date" ze s. 404. Podano tu tylko jaki był ogólny pogląd autora na temat innych okresów. Po za tym Frere nigdy nie twierdził, że czasy pogan (albo "siedem czasów") to okres 2520 lat. W swej pierwszej książce na temat proroctw "A Combined View of the Prophecy od Daniel, Esdras, and St. John" (Londyn, 1815) nie komentuje on 4 rozdziału Daniela, ani Łuk. 21:24. O "świętym mieście" z Objawienia 11:2 mówi, że jest to "widzialny kościół Chrystusa" i że "przez okres 1260 lat całe to miasto, oprócz wewnętrznych pomieszczeń świątyni, depczą swymi stopami poganie." (s. 87) Później Frere obliczył czasy pogan na 2450 lat od roku 603 p.n.e. do 1847 n.e. (Zobacz na przykład jego książkę pt. "The Great Continental Revolution, Marking the Expiration of the Times of the Gentiles A. D. 1847-8" (Londyn, 1848). Szczególnie ss. 66-78.
John A. Brown był oczywiście dobrze zaznajomiony z wieloma ówczesnymi pismami na temat proroctw, zaś Frere był w Anglii jednym z najbardziej znanych komentatorów. A zatem nie ma powodu, by wątpić w oświadczenie samego Browna o tym, że był pierwszym autorem w nowy sposób interpretującym te proroctwa.

John A. Brown, "The Even-Tide" (Londyn: różni wydawcy, 1823) tom II, ss. 134, 135; tom I, s. XLIII.

Henry Drummond, "Dialogues on Prophecy" (Londyn, 1987), tom I, ss. 33, 34. Słynny komentator William Cuninghame, występujący pod pseudonimem "Sophron", mówił wówczas, że Mede "brał pod uwagę dwa aspekty czasów pogan, polityczny i duchowy." (Księga IV.8). Następnie Cunninghame umiejscowił początek 2520 lat w roku, w którym według niego król asyryjski Salmanassar uprowadził do niewoli dziesięć plemion Izraela, to jest w 728 roku p.n.e. Czasy pogan miały zatem upłynąć w 1792 roku n.e. Cunninghame obliczył 2520 lat przez podwojenie 1260 lat, wcale nie odwołując się do "siedmiu czasów" z 4 rozdziału Księgi Daniela lub 26 rozdziału Księgi Kapłańskiej. W kolejnej dyskusji nawiązał do tych rozdziałów "Anastasius" (pseudonim Henry Drummonda). (ss. 324, 325). Joseph Mede, na którego powołał się Cunninghame, był wśród dawnych komentatorów - sprzed XIX wieku - najbliższym idei 2520 lat. A oto jego komentarz na temat czasów pogan: "Podnoszę jedynie następującą kwestię, albo Czasy Pogan, z nastaniem których zakończy się ucisk Żydów, są ogólnie Czasami Czterech Królestw, (to znaczy przepowiedzianymi Czasami Panowania Pogan), albo są to Czas, Czasy i pół Czasu czyli końcowy okres panowania Czwartego Królestwa..." Joseph Mede, "The Works", (Londyn, 1664), księga 4, s. 920. Jednakże Mede nie określił długości okresu panowania czterech królestw.

tego pisma (z września 1875 r.) Barbour opublikował swoją chronologię "czasów pogan", umiejscawiając ich koniec w roku 1914.

CHARLES TAZE RUSSELL

W roku 1870 Charles Taze Russell wraz z ojcem i kilkoma przyjaciółmi utworzył grupę studiującą Biblię w mieście Allegheny, w stanie Pensylwania. Grupa ta miała bliskie kontakty z niektórymi Adwentystami, między innymi z grupą z Allegheny, której przewodził Jonas Wendell oraz ze zborem George Storrsa z Nowego Jorku. Chociaż Russell wiedział, że niektórzy Adwentyści - na przykład Jonas Wendell - oczekiwali Chrystusa w 1873 lub 1874 roku, sam jednak miał inne zdanie i odrzucał wszelkie przepowiednie, aż do roku 1876. "Mniej więcej w styczniu 1876 zwróciłem szczególną uwagę na zagadnienie proroczych okresów, ponieważ odnosi się ono do (wyżej) omawianych nauk i nadziei. Zdarzyło się to w następujący sposób: otrzymałem pismo pt. "Zwiastun Poranka" przesłane mi przez jego wydawcę Pana N.H. Barboura". Russell ze zdumieniem stwierdził, że grupa Barboura doszła do podobnego wniosku w kwestii sposobu przyjścia Chrystusa, że będzie ono "takie jak złodziej [niespodziewane] i nie w ciele, lecz w postaci duchowej i niewidzialnej"... Russell natychmiast napisał do Barboura list na temat chronologii i nieco później w 1876 roku umówił się z nim na spotkanie w Filadelfii, gdyż miał tam w lecie załatwiać pewne interesy. Russell poprosił Barboura, by udowodnił mu, "jeśli może, że proroctwa wskazywały na rok 1874 jako na datę rozpoczęcia się obecności Pana i czasu 'żniwa'. Przybył i ja byłem zupełnie zadowolony z podanych dowodów", pisał później Russell.
Jest rzeczą oczywistą, że podczas tamtych spotkań Russell przyjął całą chronologię Barboura, włącznie z jego obliczeniem "Czasów Pogan". Jeszcze w Filadelfii Russell napisał artykuł "Kiedy się zakończą Czasy Pogan?" opublikowany w czasopiśmie Georga Storrsa "Bible Examiner"(Badacz Biblii), w wydaniu z października 1876 roku. Na podstawie "siedmiu czasów" z Księgi Kapłańskiej 26:27, 33 i 4 rozdziału Daniela ustalił długość Czasów Pogan na 2520 lat poczynając od 606 r. p.n.e., a kończąc na roku 1914, kiedy to "Jerozolima będzie wyzwolona na zawsze, a Żyd zwróci się do swego Wybawcy: 'Oto nasz Bóg, na Niego czekaliśmy i On nas wybawi". (Badacz Biblii s. 27).
Czego właściwie należało się spodziewać w roku 1914? W książce pt. "Nadszedł czas" opublikowanej w roku 1889 ( znanej później jako II tom Wykładów Pisma Świętego) na stronach 76-78 Russell ujmuje swe oczekiwania w siedmiu punktach:
"Po pierwsze, że w tym roku Królestwo Boże... obejmie pełną władzę nad światem a wkrótce potem zostanie 'ustanowione' na ruinach obecnych systemów."
"Po drugie, że ten, który ma prawo, aby objąć panowanie nad światem, wówczas będzie obecny jako nowy Władca Ziemi..."
"Po trzecie, że na jakiś czas przed końcem roku 1914 ostatni członek uznanego przez Boga Kościoła Chrystusowego, "królewskiego kapłaństwa", "ciała Chrystusowego" zostanie uwielbiony wraz ze swą Głową (Jezusem)..."
"Po czwarte, że od tego czasu Jeruzalem nie będzie dłużej deptane przez pogan, lecz powstanie z prochu Bożej niełaski do chwały..."
"Po piąte, że od tego czasu, lub nawet wcześniej, ślepota z części Izraela będzie usunięta, albowiem miała trwać tylko dotąd, "dopóki nie wejdzie pełnia pogan" (Rzym. 11:25)."
"Po szóste, że wielki czas ucisku, jakiego nie było odkąd istnieją narody, zakończy się powszechną anarchią... po czym strapiona ludzkość zacznie zaznawać pokojowych błogosławieństw "nowych niebios i nowej ziemi"..."
"Po siódme, że przed ową datą Królestwo Boże zorganizowane w mocy, będzie na ziemi i "połamie i pokruszy" posąg przedstawiający rządy pogańskie (Dan. 2:34) - i całkiem pochłonie władzę ich królów."
Były to faktycznie bardzo śmiałe przewidywania. Czy Russell naprawdę wierzył, że wszystkie te wydarzenia będą miały miejsce w ciągu następnych dwudziestu pięciu lat? Tak, naprawdę w to wierzył, uważał bowiem, że jego chronologia jest Bożą chronologią. W roku 1894 tak napisał na temat wyznaczonej daty, 1914 roku:

"Nie ma potrzeby zmieniać wyliczeń, nawet nie powinniśmy tego robić, ponieważ to nie są nasze daty, lecz Boże. Pamiętajmy jednak, że rok 1914 nie oznacza początku, ale koniec czasu ucisku."

W związku z tym sądzono, że "czas ucisku", rozpocznie się na kilka lat przed rokiem 1914, "nie później niż w roku 1910", zaś jego punkt kulminacyjny nastąpi w roku 1914.
Jednakże w roku 1904, na dziesięć lat przed rokiem 1914, Russell zmienił swój pogląd na temat czasu ucisku. W artykule opublikowanym w "Zion's Watch Tower" z 1 lipca 1904 roku, pt. "Powszechna anarchia - przed czy po październiku 1914 roku", dowodził, że czas ucisku nastanie po upływie października 1914 roku:

"Spodziewamy się, że anarchia, którą zakończy się okres wielkiego ucisku poprzedzający błogosławieństwa Tysiąclecia, nastąpi bardzo szybko po październiku 1914, naszym zdaniem "w jednej godzinie", "nagle". Nie należy się bowiem spodziewać, że zakończenie "naszego czterdziestoletniego" żniwa w październiku 1914, będzie miało coś wspólnego ze strasznym okresem anarchii, który według Pisma będzie udziałem chrześcijaństwa".

W wyniku tej poprawki, niektórzy czytelnicy doszli do wniosku, że w owym systemie chronologicznym mogą kryć się również inne błędy. Pewien czytelnik podsunął nawet myśl, iż bardziej poprawna jest chronologia opracowana przez biskupa Ushera, gdyż datuje ona zburzenie Jerozolimy na rok 587 p.n.e., a nie na 606 p.n.e. Wtedy koniec okresu 2520 lat wypadałby w roku 1933, a nie w 1914. Russell jednak ponownie dobitnie potwierdził swą ufność co do roku 1914 odwołując się zarazem do innych, równoległych dat: "Nie ma powodu, aby zmieniać tę datę: czyniąc to naruszylibyśmy oczywistą harmonię i paralelę zachodzącą między Wiekiem Żydowskim a Wiekiem Ewangelii".
W odpowiedzi na pytanie innego czytelnika, stwierdził: "Harmonia proroczych okresów stanowi jeden z najmocniejszych dowodów poprawności naszej chronologii. Zazębiają się one wzajemnie jak tryby doskonałej maszyny. Argumenty wyprowadzone z podobieństw zachodzących między Wiekiem Żydowskim a Wiekiem Ewangelii są tak precyzyjne, że zmiana chronologii choćby o jeden rok zniszczyłaby całą harmonię". Dalszych argumentów na poparcie tego stanowiska dostarczyli w swych artykułach bracia Edgar ze Szkocji. Widzimy zatem, że w roku 1904 Russell był w równym stopniu przekonany o słuszności daty 1914 jak w roku 1889, w którym pisał, że zrozumienie kwestii chronologii jest równoznaczne z posiadaniem "pieczęci na czołach", o których wspomina Księga Objawienia 7:3.
W miarę zbliżania się roku 1914 zauważamy coraz więcej ostrożności w przepowiedniach Russella. W odpowiedzi na pytanie pewnego badacza Pisma Świętego oświadczył w roku 1907: "Nigdy nie twierdziliśmy, że [nasze daty] są wiedzą, lub że są oparte na niepodważalnych dowodach, faktach, lub wiedzy; zawsze twierdziliśmy, że opierają się na wierze". Nietwierdził już, jak przed trzynastoma laty, że daty te są Bożymi datami; mogły okazać się zawodne. Russell brał nawet pod uwagę i taką możliwość, że w roku 1914 (lub 1915) nie nastąpi żadne z oczekiwanych wydarzeń:

"Załóżmy, że będzie zupełnie inaczej, niż się spodziewamy, że rok 1915 przeminie i świat pozostanie taki sam, "wybrani" nie zostaną "przemienieni", zaś cielesny Izrael nie zostanie przywrócony do łaski pod "Nowym Przymierzem".(Rzym. 11:12,15) Co wtedy? Czy nie będzie to dowód na to, że nasza chronologia jest błędna? Tak, oczywiście! Czy byłoby to wielkie rozczarowanie? Zapewne tak! (...) Jakże wielki cios! Jedna ze strun naszej "harfy" zostałaby zerwana! Tymczasem pozostałe struny naszej harfy, drodzy przyjaciele, pozostałyby doskonale ze sobą zestrojone, czym oprócz nas nie może się pochwalić żadne ze zgromadzeń ludu Bożego na ziemi."

Były też pewne niejasności co do roku zerowego (między rokiem 1 p.n.e., a 1 n.e.) Zastanawiano się, czy należy go uwzględnić w obliczeniach. Russell wskazał na tą kwestię już w roku 1904, lecz nabierała coraz więcej znaczenia w miarę zbliżania się roku 1914. Data 1914 była wynikiem zwykłego odejmowania cyfry 606 od 2520, lecz z czasem zrozumiano, że w naszym kalendarzu nie występuje żaden rok zerowy. Co za tym idzie, od 1 października 606 roku p.n.e. do 1 stycznia 1 roku n.e. minęło tylko 605 lat i trzy miesiące, a od stycznia 1 roku n.e. do października 1914 upłynęło zaledwie 1913 lat i 9 miesięcy, co w sumie daje 2519, a nie 2520 lat. W takim razie okres 2520 lat powinien upłynąć w październiku 1915, a nie jak dotąd uważano w październiku 1914 roku.
W roku 1913 wypowiadano się o roku 1914 z jeszcze większą ostrożnością. W Strażnicy angielskiej z 1 lipca 1913 roku, Russell opublikował artykuł pt. "Niech skromność wasza będzie znana", w którym ostrzega czytelników, by nie trwonili "cennego czasu i energii na dociekania, co się wydarzy w tym lub kolejnym roku, itd.". Stracił już zaufanie do opublikowanego wcześniej scenariusza przyszłych wydarzeń: "Bez względu na to, czy kościół zostanie skompletowany przed rokiem 1914, czy też nie, i tak jest to dobra nowina o łasce Bożej w Chrystusie". Jeszcze bardziej mgliście wyraża się na ten temat w numerze z 15 października 1913 roku:

"Oczekujemy czasu, kiedy władza nad światem zostanie przekazana Mesjaszowi. Nie możemy powiedzieć czy to nastąpi w październiku 1914 lub październiku 1915 roku. Możliwe, że błędnie obliczyliśmy liczbę lat. Nie możemy tego stwierdzić z całą pewnością. Nie wiemy. Nie jest to kwestia wiedzy, lecz wiary".

Wcześniej rok 1914 był "Bożą datą" i "zmiana chronologii choćby o jeden rok zniszczyłaby całą harmonię". Teraz "możliwe, że błędnie obliczyliśmy liczbę lat", i niczego na ten temat nie można twierdzić "z całą pewnością". Zwrot o 180 stopni!
Fakt, że Russell tracił wiarę we własną chronologię ujawnił się jeszcze wyraźniej w wydaniu "The Watch Tower" z 1 stycznia 1914 roku: " Jak już wykazano, wcale nie jesteśmy tacy pewni, czy rok 1914 przyniesie oczekiwane przez nas radykalne i nagłe zmiany". W tym samym numerze znajduje się artykuł pt. "Bliskie są owe dni", którego treść jest jeszcze wymowniejsza:

"Gdyby miało się okazać, że kościół nie zostanie uwielbiony do października 1914 roku, to będziemy chcieli zadowolić się czymkolwiek, co będzie wolą Pana. Jeśli minie rok 1915 i nie nastąpi zabranie kościoła, wielki ucisk na ziemi itp., niektórzy uznają to za klęskę. W naszym wypadku będzie inaczej... Jeśli Opatrzność zdecyduje, że ten czas przyjdzie za dwadzieścia pięć lat, to my się z tym pogodzimy. Jeśli październik 1915 roku przeminie i okaże się, że nadal tu jesteśmy i nic się nie zmieniło, a nawet świat coraz lepiej sobie radzi w rozwiązywaniu konfliktów, nie zanosi się na wielki ucisk, a kościół nominalny jeszcze się nie zjednoczył itp., to będziemy gotowi przyznać, że najwyraźniej w naszych obliczeniach pojawił się błąd. Podejmiemy wówczas dalsze studia nad proroctwami, aby go wykryć. Następnie zastanowimy się nad tym, czy przypadkiem nie oczekiwaliśmy nieodpowiedniego wydarzenia w stosownym czasie? Pan może do tego dopuścić."

Z kolei w wydaniu z 1 maja 1914 roku Russell zapominając o swych wcześniejszych wypowiedziach, oświadczył swoim czytelnikom, "iż wszystko, co przedstawiliśmy na tych łamach oraz w sześciu tomach "Wykładów Pisma Świętego" na temat czasów i pór, było jedynie pewną propozycją; nie twierdziliśmy tego kategorycznie, że to już wiemy, lecz sugerując, że "tak a tak" zdaje się nauczać Biblia."
Po upływie dwóch miesięcy doszło do tego, że Russell był bliski całkowitego odrzucenia swojej chronologii. Pewien kolporter zapytał Russella, czy "Wykłady Pisma Świętego" będą rozpowszechniane po upływie października 1914 roku; okazało się, że 'miał on pewne wątpliwości co do urzeczywistnienia się wszystkich oczekiwań związanych z październikiem 1914 roku'. Russell udzielił mu następującej odpowiedzi:

"Zakładamy, że również w przyszłości te książki będzie się sprzedawać i czytać, pod warunkiem, że wiek i dzieło Ewangelii się nie skończą... Nie ośmielaliśmy się twierdzić, że poglądy tam zawarte są nieomylne, lecz przedstawiliśmy pewien sposób rozumowania i obliczania dat, tak by każdy czytelnik miał prawo i przywilej to przeczytać, przemyśleć i wydać własną opinię. Za sto lat sprawa ta będzie nie mniej ciekawa, a jeśli czytelnik będzie potrafił lepiej [od nas] obliczać daty i rozumować, to z zainteresowaniem przeczyta to, co przedstawiliśmy".
Wydaje się, że Russell był gotów pogodzić się z faktem, że rok 1914 mógł okazać się pomyłką, i że jego pisma na ten temat będą miały dla badaczy Biblii żyjących sto lat później wyłącznie wartość historyczną.
Po wybuchu I wojny światowej Russell zaczął odzyskiwać zaufanie do swojej chronologii. Owa wojna niezupełnie pasowała do przepowiadanych przez niego wydarzeń, że czas ucisku będzie walką klasową między posiadaczami a robotnikami, co miało doprowadzić do ogólnoświatowej anarchii. Wojnę Russell uznał za wstęp do właściwych wydarzeń: "Uważamy, że socjalizm odgrywa najważniejszą rolę w obecnej wojnie, która przeobrazi się w największy i najstraszliwszy - prawdopodobnie ostatni - konflikt zbrojny w historii świata." W jakiś czas później napisał:

"Uważamy, że obecne utrapienie narodów stanowi zaledwie początek okresu wielkiego ucisku... Właściwym czasem ucisku będzie dopiero anarchia, która nastąpi po tej wojnie... Sądzimy, że owa wojna tak bardzo osłabi narody, iż nastąpi próba wprowadzenia w życie ideałów socjalizmu, na co zareagują władze itd., co doprowadzi do ogólnoświatowej walki klas i anarchii."

Ponadto Russell przekonywał, że chociaż miasto Jerozolima było nadal deptane przez pogan, mimo to czasy pogan naprawdę dobiegły końca:

"Ustały już prześladowania Żydów. Są oni wolni na całym świecie - nawet w Rosji. Piątego września, jeszcze przed upływem czasów pogan, Car Rosji wydał edykt do wszystkich Żydów zamieszkujących Imperium Rosyjskie, na podstawie którego religia żydowska ma być traktowana na równi z innymi religiami narodów Rosji, a jej wyznawcy mogą zajmować najwyższe stanowiska w rosyjskiej armii. Gdzie dzisiaj Żydzi są prześladowani? Gdzie są obecnie przedmiotem szyderstw? W obecnym czasie wcale nie są prześladowani. Uważamy, że faktyczne deptanie Jerozolimy się skończyło, ponieważ dobiegł już końca okres, w którym poganie deptali Żydów."
Russell w swoich przepowiedniach częściowo przewidział rewolucję socjalistyczną w Rosji w 1917 roku, oraz powrót Żydów do Palestyny. Jednakże nie przewidział masowych prześladowań narodu żydowskiego w Niemczech, w Polsce i w innych krajach podczas II wojny światowej.
Po wybuchu I wojny światowej Russell odzyskał zaufanie do swojej chronologii i zachował je aż do swej śmierci w dniu 31 października 1916 roku. Można to zilustrować fragmentami ówczesnych wydań czasopisma "The Watch Tower":

1 stycznia 1915:: "...ta wojna to przepowiedziana w Piśmie wojna wielkiego dnia Boga Wszechmocnego - 'dzień pomsty naszego Boga'".
15 września 1915: "Śledząc chronologię biblijną, stwierdzamy, że żyjemy obecnie w okresie brzasku wielkiego siódmego dnia...(Tysiącletniego sabatu - przyp. red.) Na każdym kroku potwierdzają to dzisiejsze wydarzenia".
15 lutego 1916: "W IV tomie 'Wykładów Pisma Świętego' dokładnie przewidzieliśmy obecne wydarzenia, lecz najgorsze jest jeszcze przed nami."
15 kwietnia 1916: "Wierzymy, że daty przez nas ustalone okazały się prawdziwe. Wierzymy, że zakończyły się czasy Pogan, Bóg zaś obecnie pozwala, by rządy pogańskie wzajemnie się wyniszczyły, co utoruje drogę dla królestwa Mesjasza."
1 września 1916: "Nadal jest dla nas oczywiste, że proroczy okres zwany czasami pogan, miał swój chronologiczny koniec w październiku 1914 roku. Fakt, że rozpoczął się wielki dzień gniewu Bożego nad narodami wskazuje na dokładne spełnienie się naszych oczekiwań."

Pierwsza wojna światowa zakończyła się w 1918 roku, lecz nie nastąpiła po niej powszechna rewolucja socjalistyczna i anarchia. Poza tym ostatni członkowie Kościoła Chrystusowego nie zostali uwielbieni, miasto Jeruzalem nadal pozostawało pod dominacją pogan. Królestwo Boże nie zniszczyło "mocy pogańskich", a "nowe niebo i nowa ziemia" nie położyły kresu problemom ludzkości. Żadna z siedmiu przepowiedni opublikowanych w książce pt. "The Time is at And" (Nadszedł czas) nie spełniła się.
Jedynym punktem zaczepienia była Pierwsza wojna światowa. Ponownie tłumaczono zwolennikom Russella, podobnie jak wcześniej Adwentystom i uczniom Williama Millera, że oczekiwali oni "nieodpowiedniego wydarzenia we właściwym czasie". Czy rzeczywiście wyznaczony czas był właściwy, skoro wszystkie przepowiednie zawiodły? Fakt, iż przewidywane zdarzenia nie nastąpiły był powodem głębokich rozterek wśród wielu sympatyków Russella. Kilka lat później J.F. Rutherford, jego następca na stanowisku prezesa Towarzystwa Strażnica stopniowo próbował wyjaśnić jakie proroctwa "rzeczywiście" zaczęły się spełniać począwszy od roku 1914.
Na zgromadzeniu w Cedar Point (5-13 września 1922) Rutherford wygłosił przemówienie pt. "Królestwo Niebios jest blisko", w którym przekonywał słuchaczy, iż Królestwo Boże "rzeczywiście zostało ustanowione w roku 1914", lecz odbyło się to nie na ziemi, lecz "w niewidzialnych niebiosach". W roku 1925 na poparcie tej tezy, przedstawił odpowiednią interpretację 12 rozdziału księgi Objawienia, twierdząc, że Królestwo Boże zgodnie z tym proroctwem "zostało zrodzone w niebiosach". Na tym samym zgromadzeniu w roku 1922 Rutherford po raz pierwszy przedstawił pogląd, że "w roku 1918, lub coś koło tego, Pan przyszedł do swej (duchowej) świątyni". Poprzednio Russell uważał, że niebiańskie zmartwychwstanie miało miejsce w 1878 roku. Natomiast w 1927 roku Rutherford przesunął datę tego wydarzenia na 1918 rok. Podobnie na początku lat trzydziestych Rutherford przeniósł datę niewidzialnej obecności Chrystusa z roku 1874 na rok 1914. W ten sposób niespełnione przepowiednie Russella zastąpił on "ciągiem niewidzialnych duchowych wydarzeń" związanych z latami 1914 i 1918. Organizacja Świadków Jehowy w osiemdziesiąt siedem lat po roku 1914 ciągle trzyma się wyjaśnień Rutherforda.

STRESZCZENIE

Interpretacja "Czasów Pogan" jako okresu 2520 lat liczonego od roku 607 p.n.e. (przedtem 606 p.n.e.) do roku 1914 n.e. nie została w cudowny sposób objawiona pastorowi Charlesowi T. Russellowi jesienią 1876 roku. Przeciwnie, idea ta ma swoją długą historię rozwoju sięgającą zamierzchłej przeszłości. Powstała w pierwszym wieku naszej ery, kiedy to rabin Akiba ben Josef jako pierwszy zastosował "zasadę dni-lat". Począwszy od dziewiątego stulecia ową regułą posługiwało się kilku rabinów żydowskich odnosząc ją do pewnych okresów z proroctwa Daniela. Joachim z Fiore, żyjący w dwunastym wieku, był prawdopodobnie pierwszym chrześcijaninem, który zasadę dni-lat zastosował do 1260 dni z proroctwa Daniela i Apokalipsy. Po śmierci Joachima okres 1260 lat zaczęto utożsamiać z "czasami pogan" z Łukasza 21:24 i ta interpretacja była rozpowszechniona wśród grup religijnych - także przywódców Reformacji - uznawanych przez Kościół rzymski jako heretyckie. W miarę upływu czasu zapowiadane wydarzenia nie spełniały się, wobec tego datę wyjściową okresu 1260 (lub 1290) lat przesuwano tak, żeby koniec tego okresu wypadł w niedalekiej przyszłości.
Pierwszy zastosował okres 2520 lat John Aquila Brown w 1823 roku. Opierał on swoje kalkulacje na "siedmiu czasach" Daniela, lecz nie utożsamiał tego okresu z "czasami pogan" z Łukasza 21:24. Wkrótce skojarzyli je ze sobą inni egzegeci. Brown liczył "siedem czasów" od roku 604 p.n.e. kończąc je w 1917 roku. Inni dziewiętnastowieczni komentatorzy obierali różne daty wyjściowe uzyskując różne daty końcowe. Niektórzy w swych obliczeniach posłużyli się biblijnymi "okresami jubileuszów" twierdząc, że czasy pogan obejmują okres 2450 lub 2452 lat (49 x 49 + 49). Tabela numer 2, zamieszczona poniżej, ukazuje, jak w XIX wieku stosowano okres 2520 (i 2450) lat. Wynika z niej, że niektórzy badacze proroctw byli bliscy uzyskania 1914 roku jako końcowej daty, chociaż po raz pierwszy opublikował ją Nelson H. Barbour w 1875 roku. Rzekoma data końca czasów pogan w roku 1914 zapewne poszłaby w niepamięć - podobnie jak całe mnóstwo innych, błędnie obliczonych dat - gdyby nie wybuch I wojny światowej. Charles T. Russell przejął chronologię Barboura podczas ich wspólnego spotkania w 1876 roku. Barbour miał wówczas 52 lata, podczas gdy Russell był stosunkowo młodym, dwudziestoczteroletnim mężczyzną. Chociaż wiosną roku 1879 zaniechali dalszej współpracy, Russell pozostał wierny chronologii Barboura, i odtąd rok 1914 stanowi dla naśladowców Russella kluczową datę, na której opierają swe objaśnienia proroctw biblijnych.

Na s. 48 tej książki. Zacytowane w dziele Frooma, tom III, s. 576.

Edward Bickersteth, "A Scripture Help" wydane po raz pierwszy w roku 1815. Po roku 1832 Bickersteth zaczął nauczać i pisać na temat tych proroctw, dzięki czemu książka "A Scripture Help" była wielokrotnie wznawiana. Ten cytat pochodzi z wydania dwudziestego. (Londyn, 1850, s. 235).

William Miller, "A Dissertation on Prophetic Chronology" w: "The First Report of the General Conference of Christians Expecting the Advent of the Lord Jesus Christ". (Boston 1842, s. 5)

Froom, tom IV ss. 699-701, 726-737.

"Muszę otwarcie przyznać, że źle podałem ten czas, i nie chcę się usprawiedliwiać, choć kierowałem się czystymi pobudkami, co przyczyniło się dla chwały Bożej. Ufam, że Bóg wybaczy mi moje błędy i pomyłki .." "Wm. Miller's Apology and Defence", (Boston, 1845, ss. 33, 34. Było to szczere i pokorne wyznanie, doprawdy rzadko spotykane wśród samozwańczych proroków).

W roku 1964 grupa The Life and Advent Union połączyła się z the Advent Christian Church.

Nelson H. Barbour, "Evidences for the Coming of the Lord in 1873; or the Midnight Cry" wyd. 2 (Rochester, 1871), s. 32.

Ibid.

E.B. Elliot , "Horae Apocalypticae", wyd. 4 (Londyn, 1851), tom IV, s. 236.

Herald of the Morning, sierpień 1879, s. 28 i wrzesień 1879, s. 36

Zion's Watch Tower, październik i listopad 1881, s. 3.

Ibid.

Ibid. Także Zion's Watch Tower, luty, 1881, s. 3.

Zion's Watch Tower, kwiecień 1880, s. 7.

Tabela 2 Zastosowanie okresu 2520 (lub 2450) lat